قبل از استفاده از سنگ در ساختمان ، معمولاً برروي آن عملياتي انجام مي شود كه كارآيي و زيبايي آن را افزايش مي دهد . به اين علت اين دسته از سنگ ها را ، سنگ هاي كارشده مي گوييم .
از سنگ هاي كارشده ، صورت هاي زير ساخته مي شود :

سنگ قواره : كه با حذف گوشه هاي تيز و زايد سنگ لاشه به دست مي آيد . ابعاد آن نبايد كمتر از 15 سانتي متر باشد.

سنگ بادبر يا رگه اي : اين نوع سنگ ها به صورت تقريباً‌مكعبي در مي آيند. سطح نماي آنها را تقريباً مربع يا مستطيل شكل مي سازند .

حداكثر برجستگي ( بار ) سطح نماي آنها 4 سانتي متر است و حداقل عرض وارتفاع آن به ترتيب 20 و 15 سانتي متر است .

اگر به منظور ايجاد درزهاي ملات خورظريفتر ، قسمت هاي ملات خور اين نوع سنگ ها را به كمك كلنگ مخصوص بتراشند به آن سنگ سرتراش مي گويند و اگر چهار وجه ملات خور را كاملاً و بادقت گونيا نمايند آن را سنگ سرتراش گونيا شده مي نامند

.
سنگ بادكوبه اي : اين سنگ در حقيقت سنگ سرتراشي است كه دورتادور وجه نماي آن را به عرض 1/5 تا 3 سانتي متر با قلم ، تراش داده اند و بقيه سطح نما را تيشه داري مي كنند .

سنگ اندازه يا حكمي : اگر سنگ به اندازه مشخصي كه در نقشه منظور شده است در آيد به آن (( سنگ اندازه )) مي گويند .
سنگ هاي چند نما يا تمام تراش : اگر همه سطوح قائم و افقي سنگ را دست تراش نمايند به آن سنگ ((دست تراش )) مي گويند .

سنگ چند وجهي : اين سنگ ها به صورت چند وجهي نامنظم در آمده و در نما كنار يكديگر قفل و بست مي شوند . در اين نوع سنگ ها ابعاد وجوه نبايد كمتر از ده سانتي متر باشد .

سنگ پلاك : دركارخانه سنگ هاي قله را به ضخامت و ابعاد مورد نياز مي برند . به اين دسته سنگ ها كه معمولاً چهارگوش و داراي لبه هاي قائم هستند سنگ (( پلاك )) مي گويند .

سنگ هاي پلاك برحسب پرداخت سطح نماي آنهابه نام هاي كلنگي ، چكشي ، تيشه اي ( يك تيشه و يا دوتيشه ) ، سوخته و پرداخته يا ساب خورده شناخته مي شوند . ضخامت سنگ هاي پلاك بر حسب نوع و كاربرد آنها انتخاب مي شود .

براي نمونه سنگ هاي گرانيت مرغوب را تا 3 ميلي متر ضخامت برش داده و پرداخت مي كنند انتخاب سطح نهايي سنگ علاوه بر مسايل زيباشناسي و محل كاربرد سنگ ، به جنس سنگ بافت آن بستگي دارد .

برخي از سنگها جلاپذير نيستند بنابراين از روش هاي ديگري براي ايجاد جلوه در آنها استفاده مي شود